Πλούσιος καί φτωχός Λάζαρος
Σήμερα ἀδελφοί μου ἀκούσαμε τήν γνωστή παραβολή τοῦ πλουσίου καί φτωχοῦ Λαζάρου. Τά γεγονότα γνωστά. Θά ἐπιμείνω μόνο σέ αὐτό τό σημεῖο. Στό σημεῖο δηλαδή πού ὁ πλούσιος βρισκόμενος ἐν τῷ ἅδη...ὑπάρχων ἐν βασάνοις, βλέπει ἄν καί τούς χωρίζει χάσμα μέγα, τόν Ἀβραάμ καί τόν Λάζαρο. Καί ἀπευθυνόμενος στόν Ἀβραάμ τόν ὀνομάζει πατέρα.
Ἀναγνωρίζει τόν Ἀβραάμ σάν πατέρα του, ὅμως συγχρόνως χωρίς νά τό καταλάβει ἀποκαλύπτει καί τήν ἐνοχή τοῦ διότι σέ παρόμοια περίπτωση πού οἱ Γραμματεῖς καί οἱ Φαρισαῖοι εἶπαν ὅτι: «Ὁ πατέρας μᾶς εἶναι ὁ Ἀβραάμ». Τότε εἶπε σέ αὐτούς ὁ Ἰησοῦς, «Ἐάν ἤσαστε παιδιά τοῦ Ἀβραάμ, θά κάνατε καί τά ἔργα τοῦ Ἀβραάμ...». Τό ἴδιο συμβαίνει καί ἐδῶ ὁ πλούσιος ἀπό τήν μία μεριά ἀναγνωρίζει ὅτι εἶναι παιδί τοῦ Ἀβραάμ ὅμως ἀπό τήν ἄλλη μεριά τά ἔργα τοῦ δείχνουν ὅτι ἡ ζωή του σέ τίποτα δέν ὁμοιάζει μέ τόν πατέρα του, καί δί' αὐτοῦ του τρόπου αὐτοξεφτιλίζεται, χωρίς βεβαίως νά τό καταλαβαίνει.
Βλέπουμε ὅτι ἐνῶ ἀναγνωρίζει τόν Λάζαρο δέν ἀπευθύνεται σέ αὐτόν, θά λέγαμε δέν καταδέχεται οὔτε μετά θάνατο νά ἀναπτύξει μία σχέση μέ τόν Λάζαρο καί γι' αὐτό λέγει... Πάτερ Ἀβραάμ, πέμψον Λάζαρον, δηλαδή στεῖλε τόν Λάζαρο... θέλει ὁ πλούσιος ἀκόμα καί τώρα νά τόν ὑπηρετήσει ὁ φτωχός Λάζαρος.
Θά μποροῦσε ἀδελφοί μου ὁ πλούσιος νά πεῖ στόν Λάζαρο: «Ἀδελφέ μου Λάζαρε, βοήθησε μέ, ξέρω ὅτι σέ ἀδίκησα, ξέρω ὅτι δέν σέ βοήθησα στήν ἐπίγεια ζωή μας ἄν καί μποροῦσα, ὅμως τώρα λυπήσου μέ καί βοήθησε μέ...» ὅμως δυστυχῶς ὁ ἐγωισμός δέν τόν ἀφήνει νά παραδεχτεῖ τά λάθη του, ὁ ἐγωισμός δέν τόν ἀφήνει νά συνχωρέσει τόν Λάζαρο, νά χωρέσει δηλαδή, νά ὑπάρξει -νά εἶναι μαζί μέ τόν Λάζαρο...καί γι' αὐτό βλέπουμε ὁ Ἀβραάμ λέγει ὅτι μεταξύ "ἠμῶν καί ὑμῶν χάσμα μέγα ἐστήρικται".
Αὐτό ἀγαπητοί μου πού ἔφερε σέ αὐτήν τήν κατάσταση τόν πλούσιο δέν ἦταν τά πλούτη τοῦ διότι καί ὁ Ἀβραάμ ἦταν ἀπό τούς πιό πλούσιος της ἐποχῆς τους....ἦταν ὁ ἐγωισμός του. Δηλαδή τό πάθος αὐτό πού κατάφερε νά ρίξει ἀπό τούς οὐρανούς τούς ἀσώματους ἀγγέλους καί νά τούς μεταμορφώσει σέ διαβόλους.
Λέγει ὁ σοφός Ἀριστοτέλης: «Εἶναι φυσικό νά ἀγαπάει κανείς τόν ἑαυτό του, μόνο δέ ὁ ἐγωισμός πρέπει νά κατακρίνεται. Δηλαδή ὄχι τό νά ἀγαπᾶς ἁπλῶς τόν ἑαυτό σου, ἀλλά τό νά τόν ἀγαπᾶς περισσότερο ἀπ' ὅ,τι πρέπει..».
Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας λέγει: «ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν..» δηλαδή νά ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὅπως ἀκριβῶς ἀγαπᾶς τόν ἑαυτό σου. Ὄχι νά ἀγαπήσεις περισσότερο τόν ἑαυτό σου ἀλλά τό ἴδιο.
Τό ἁμάρτημα λοιπόν τοῦ πλουσίου ἦταν πού ἀγαποῦσε ὄχι ἁπλά πιό πολύ τόν ἑαυτό τοῦ ἀλλά μόνο τόν ἑαυτό του, σέ τέτοιο σημεῖο πού ἐνῶ ἔβλεπε σέ καθημερινή βάση τόν Λάζαρο νά ἀργοπεθαίνει ἔξω ἀπό τήν πόρτα τοῦ σπιτιοῦ τοῦ ἦταν σάν νά μήν τόν ἔβλεπε.
Καί θά πεῖ κάποιος ὅτι ὅλα ὡραῖα καί καλά ἀλλά ἐγώ πάτερ οὔτε πλούσιος εἶμαι οὔτε κάποιος φτωχός βρίσκεται ἔξω ἀπό τό σπίτι μου, αὐτή λοιπόν ἡ παραβολή δέν μέ ἀγγίζει διότι δέν μέ ἀφορᾶ. Καί ὅμως ἀδελφοί μου, αὐτή ἡ παραβολή εἶναι τό καμπανάκι τῆς συνείδησής μας. Καί ὄντως μπορεῖ νά μήν ἔχουμε πλοῦτοι ἤ νά μήν ἔχουμε κάποιον ζητιάνο ἔξω ἀπό τό σπίτι μας, ὅμως ὅλοι μας ἔχοντας βαπτιστεῖ στόν ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος, φέροντας τό ὄνομα χριστιανός, θά πρέπει νά ζήσουμε χριστομίμητα. Ἡ χριστομίμητη ζωή λοιπόν δέν εἶναι μόνο τό νά ἀποφεύγουμε τό κακό ἀλλά τό νά πράττουμε τό καλό. Δηλαδή, τόν πλούσιος της παραβολῆς...δέν μπορεῖ κανείς νά τόν κατηγορήσει ὅτι κτυποῦσε τόν Λάζαρο, οὔτε ὅτι τόν ἐδίωχνε, οὔτε ὅτι τόν ἔβριζε, ἁπλά ὁ πλούσιος ζοῦσε τήν ζωή του, δέν πείραζε κανέναν...καί ὅμως κατακρίθηκε! Ἔτσι λοιπόν καί ἐμεῖς τό νά ζοῦμε ἁπλά τήν ζωή μας, τόν μήν πειράζουμε κανέναν αὐτό δέν σημαίνει ὅτι ζοῦμε χριστιανικά, ὅτι ἀποφεύγουμε τό κακό εἶναι ἀξιέπαινο ὅμως τελικά δέν εἶναι ἀρκετό ὥστε νά θεωρούμαστε παιδιά τοῦ Θεοῦ Πατρός καί συγκληρονόμοι τῆς ἐπουρανίου Βασιλείας του.
Τό ζητούμενο λοιπόν εἶναι νά ζήσουμε πράττοντας τό καλό. Προσέξτε ὅμως, ὄχι χωρίς διάκριση, ὄχι μέ ἀσυδοσία. Καί θά ρωτήσει κάποιος δηλαδή μπορεῖ πράττοντας κάποιος τό καλό νά κάνει κακό; Βεβαίως. Ἐάν π.χ. γνωρίζω ὅτι δίνοντας ἐλεημοσύνη σέ κάποιον ἄνθρωπο αὐτός ἀντί νά πάει νά ἀγοράσει ψωμί γιά τήν οἰκογένειά του θά πάει καί θά τά ξοδέψει αὐτά τά χρήματα στό ποτό, ἤ στά τσιγάρα, ἤ στήν πορνεία, ἤ στήν χαρτοπαιξία... δέν θά τοῦ δώσω.
Πρέπει λοιπόν νά σκεφτόμαστε, νά ὁμιλοῦμε καί νά πράττουμε μέ διάκριση καί σύνεση διότι ἐάν κάποιο φαινομενικό καλό πού κάνουμε τό πραγματοποιήσουμε ἐπιπόλαια καί τελικά καταλήξει σέ κάποια ἁμαρτωλή κατάσταση τότε φέρουμε καί ἐμεῖς μερίδιο εὐθύνης.
Ὁ χριστιανός ἀδελφοί μου πρέπει νά ἀποτάξει ἀπό ἐπάνω του τόν ἐγωισμό καί τό συμφέρον του. Διότι ὅπως πολύ σωστά λέγει ἕνας Γάλλος φιλόσοφος: ««Οἱ ἀρετές χάνονται μέσα στό συμφέρον, ὅπως τά ποτάμια μέσα στή θάλασσα».
Εἴθε ἀγαπητοί μου τό πάθημα τοῦ πλουσίου ἀπό τόν ἐγωισμό του καί τήν φιλαυτία του νά γίνουν σέ ἐμᾶς παράδειγμα πρός ἀποφυγή ὥστε νά ζήσουμε ὅπως θέλει ὁ φιλάνθρωπος Χριστός μας, ὄχι μόνο ἀποφεύγοντας τό κακό ἀλλά πράττοντας τό καλό μέ κίνητρα τήν ἀγάπη καί τήν συγχωρετικότητα. Ἀμήν.
Ἀρχιμανδρίτης Παῦλος Παπαδόπουλος