Παναγία Κτιτόρισσα ἤ Βηματάρισσα - Ἱερά Μονή Βατοπεδίου
Ὅταν κάποτε ἔγινε ἐπιδρομή τῶν Ἀράβων στή μονή, ὁ ἱεροδιάκονος καί βηματάρης (ἐπιμελητής τοῦ ἱεροῦ βήματος καί συνεπῶς, ὑπεύθυνος γιά τά ἅγια λείψανα καί λοιπά κειμήλια πού φυλάσσονται ἐκεῖ) πρόλαβε καί ἔκρυψε μέσα στό φρεάτιο τῆς Ἁγίας Τράπεζας(Ἀρχαϊκό χωνευτήρι) μία πολύτιμη εἰκόνα τῆς Θεοτόκου καί ἕνα Σταυρό τοποθετώντας μπροστά τους μία ἀναμμένη λαμπάδα. Τό μοναστήρι λεηλατήθηκε καί οἱ μοναχοί ὁδηγήθηκαν αἰχμάλωτοι στήν Κρήτη, ἀπό ὅπου μετά ἑβδομήντα χρόνια ὁ ἐπιζήσας ἱεροδιάκονος ἀπελευθερώθηκε καί ἐπέστρεψε στό μοναστήρι του. Ἐκεῖ βρῆκε νέους ἀγνώστους μοναχούς πού δέν ἤξεραν τίποτα γιά κρυμμένα κειμήλια. Τότε ἄνοιξαν τό φρεάτιο καί βρῆκαν τή εἰκόνα καί τό Σταυρό ὄρθια πάνω στό νερό, ἐνῶ ἡ λαμπάδα ἔκαιγε ἀκόμη. Ἡ εἰκόνα αὐτή βρίσκεται σήμερα στό σύνθρονο τοῦ ἱεροῦ βήματος, λέγεται δέ καί "Κτιτόρισσα", ἀπό τό γεγονός ἴσως ὅτι ἡ ἀνεύρεσή της σχετίζεται μέ τήν ἀνοικοδόμηση τῆς μονῆς ἀπό τούς τρεῖς ἀδελφούς καί κτίτορες τῆς μονῆς, Ἀθανάσιο, Νικόλαο καί Ἀντώνιο, πού μόνασαν περί τά τέλη τοῦ Ι' αἰώνα.
- Πηγή: https://www.monastiriaka.gr/index.php?newsid=87191#sthash.uAWTxwYI.dpuf