Κυριακὴ Δ' Νηστειῶν

    Τὴ δύναμη τῆς πίστεως, τῆς προσευχῆς καὶ τῆς νηστείας μας διδάσκει σήμερα ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, μέσα ἀπὸ τὴ θεραπεία τοῦ δαιμονιζόμενου παιδιοῦ ποὺ μᾶς διηγεῖται ὁ Εὐαγγελιστὴς Μᾶρκος. Τοῦ παιδιοῦ ποὺ ἀπὸ μικρὸ τὸ εἶχε καταλάβει τὸ πονηρὸ πνεῦμα καὶ συχνὰ ἀπειλοῦσε ἀκόμα καὶ τὴν σωματική του ἀκεραιότητα, μιᾶς ποὺ ὁ μισόκαλος διάβολος δὲν ἀρκοῦνταν μόνο στὴ ζημιὰ ποὺ ἔκανε στὴν ψυχή του, ἀλλὰ τὸ ὠθοῦσε πότε στὴ φωτιὰ καὶ πότε στὸ νερό, γιὰ νὰ τὸ φονεύσει. Ὁ πατέρας του ἀπευθύνθηκε στοὺς μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ χωρὶς ἀποτέλεσμα. Καὶ ὁ Κύριος, ἀφοῦ προηγουμένως στηλίτευσε τὴν ἀπιστία τῶν μαθητῶν Του, λέει στὸν πατέρα τοῦ παιδιοῦ "ἂν μπορεῖς νὰ πιστέψεις, ὅλα εἶναι δυνατὰ γιὰ ἐκεῖνον ποὺ πιστεύει". Κι ἐκεῖνος ἀπαντᾶ "πιστεύω, Κύριε, βοήθησέ με στὴν ἀπιστία μου". Τότε ὁ Ἰησοῦς ἔδιωξε τὸ ἀκάθαρτο πνεῦμα ἀπὸ τὸ παιδί, καὶ ἀργότερα, στὴν ἐρώτηση τῶν μαθητῶν Του γιὰ τὴ δική τους ἀδυναμία, ἀπάντησε ὅτι "τοῦτο τὸ γένος δὲν μπορεῖ μὲ τίποτε ἄλλο νὰ ἐκδιωχθεῖ, παρὰ μόνο μὲ προσευχὴ καὶ μὲ νηστεία". 

    Διαπιστώνουμε μιὰ φαινομενικὴ ἀντίθεση ἀνάμεσα στὰ ὅσα λέει ὁ Χριστὸς στὴν ἀρχή, ποὺ ἀφήνει νὰ ἐννοηθεῖ ὅτι δὲν εἶχαν ἀρκετὴ πίστη γιὰ νὰ διώξουν τὸ δαιμόνιο, καὶ στὰ ὅσα λέει στοὺς ἴδιους μετά, ὅτι γιὰ νὰ τὸ κατορθώσουν χρειάζεται προσευχὴ καὶ νηστεία. Στὴν οὐσία ὅμως δὲν ἀποτελοῦν ἀντιφατικὲς προτάσεις, ἀλλὰ τρόπον τινὰ μᾶς δείχνει ὁ Χριστὸς ποιός εἶναι ὁ τρόπος γιὰ τὴν ἐνίσχυση τῆς πίστεώς μας. Ἡ νηστεία δηλαδὴ καὶ ἡ προσευχὴ ἀποτελοῦν τὰ στοιχεῖα ἐκεῖνα, τὰ πνευματικὰ ἀγωνίσματα, μέσα ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἐνισχύεται ἡ πίστη, γίνεται πιὸ καθαρή, πιὸ σταθερή, πιὸ δυνατή, πιὸ ἀποτελεσματική. 

    Πρώτη θέτει ὁ Χριστὸς τὴν νηστεία. Κάνοντας ἕναν εὔστοχο παραλληλισμό, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας λένε ὅτι ὅπως ἡ παράβαση τῆς νηστείας ἔδιωξε τὸν Ἀδὰμ ἀπὸ τὸν Παράδεισο, ἔτσι καὶ ἡ νηστεία ἔχει τὴ δύναμη νὰ φέρει καὶ πάλι τὸν ἄνθρωπο κοντὰ στὸ Θεό. Διότι ἡ νηστεία γιὰ τὸν χριστιανὸ δὲν εἶναι ἕνα σωματικὸ ἀγώνισμα, ἀλλὰ πνευματικό. Δὲν ἀποστρέφεται κάποιες τροφὲς ὡς "ἀκάθαρτες", διότι τὰ πάντα ὁ Θεὸς τὰ δημιούργησε καλὰ λίαν. Ἀλλὰ ἀπέχει συνειδητὰ ἀπὸ ὁρισμένες κατηγορίες τροφῶν, μὲ ἀπώτερο σκοπὸ νὰ δαμάσει τὶς ἐπιθυμίες του, κάνοντας ἀρχὴ ἀπὸ τὴν πιὸ ἁπλῆ, ποὺ εἶναι ἡ ἐπιθυμία γιὰ τροφή, καὶ γιὰ ἱκανοποίηση τῆς γεύσεως. Ἔτσι, μαθαίνει σταδιακὰ νὰ μὴν ὑποτάσσεται στὶς ἐπιθυμίες τοῦ σώματος, καὶ παράλληλα νὰ ἐπιθυμεῖ τὰ πνευματικὰ πράγματα, τὶς ἀρετές, ὅλα ἐκεῖνα ποὺ ἀρέσουν στὸν Θεὸ καὶ τρέφουν τὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου. 

    Ὡς φυσικὴ συνέχεια ἀκολουθεῖ ἡ προσευχή. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἔχουμε ἀρχίσει νὰ τιθασεύουμε τὶς σωματικές μας ἐπιθυμίες καὶ νὰ ἐπιθυμοῦμε τὰ πνευματικά, ἡ προσευχὴ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἡ ἀναζήτηση τῶν πνευματικῶν δωρεῶν, τὸ αἴτημά μας πρὸς τὸν Θεὸ γιὰ τὴν χορήγησή τους. Μέσα ἀπὸ τὴν προσευχὴ ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου συνομιλεῖ μὲ Ἐκεῖνον ποὺ τελικὰ ἐπιθυμεῖ, ζητᾶ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τὴν συγχώρεσή Του, τὴν βοήθειά Του, τὴν προστασία Τοῦ ἐνάντια στοὺς πειρασμούς, τὴν ἐκπλήρωση τῆς κοινωνίας μὲ τὸν Τριαδικὸ Θεό, τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. 

    Μὲ τὸν τρόπο αὐτό, τόσο ἡ νηστεία ὅσο καὶ ἡ προσευχὴ τροφοδοτοῦν τὴν πίστη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἐνδυναμώνουν. Ἂν προχωρήσουμε λίγο ἀκόμα, θὰ διαπιστώσουμε ὅτι καὶ ἡ πίστη μὲ τὴ σειρά της γίνεται ἡ κινητήρια δύναμη γιὰ τὴν προσευχὴ καὶ γιὰ τὴ νηστεία, ἀφοῦ οὐσιαστικὰ χωρὶς πίστη ἡ μὲν νηστεία γίνεται μιὰ μηχανικὴ ἀποχὴ ἀπὸ τροφές, ἡ ὁποία δὲν προσφέρει τὰ πνευματικὰ ἀγαθὰ ποὺ περιγράψαμε, ἡ δὲ προσευχὴ ἀποτελεῖ μιὰ ἁπλῆ τυπολατρία χωρὶς περιεχόμενο, ἐφόσον δὲν μποροῦμε νὰ διαλεγόμαστε μὲ κάποιον στὸν ὁποῖο δὲν πιστεύουμε. Χωρὶς πίστη, ὁλόκληρη ἡ ζωή μας χάνει τὸ οὐσιαστικό της νόημα καὶ γίνεται μιὰ καθημερινότητα ἀτέρμονη, ἄγευστη, βαρετή. Χωρὶς πίστη ἡ κάθε μας ἡμέρα περιστρέφεται μονάχα γύρω ἀπὸ τὸ τί θὰ φᾶμε καὶ τί θὰ πιοῦμε, πῶς θὰ ἀποκτήσουμε περισσότερα ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ πῶς θὰ ἐπιβληθοῦμε γύρω μας, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς συνέπειες τῶν πράξεών μας. 

    Ἡ πίστη, ἀντίθετα, εἶναι ἐκείνη ποὺ προκαλεῖ τὸ θαῦμα, τὴν ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀλλαγὴ στὴ ζωή μας, τὴν Ἀνάσταση ἀπὸ τὸν πνευματικὸ θάνατο. "Πιστεύω, Κύριε, βοήθησέ με στὴν ἀπιστία μου", παρακαλεῖ ὁ πατέρας τῆς σημερινῆς περικοπῆς. Ἔχω τὴν στοιχειώδη πίστη νὰ ἀναγνωρίσω τὴν θεότητά Σου καὶ τὴν δύναμή Σου νὰ μεταμορφώσεις τὰ πάντα γύρω σου πρὸς τὸ καλύτερο. Ἀναγνωρίζω παράλληλα καὶ τὴν δική μου ἀνεπάρκεια. Ἐνίσχυσέ με, αὔξησε τὴν πίστη μου, διῶξε τὸν πειρασμό, δῶσε μου τὴν εἰρήνη Σου, ἀνάστησέ με ἀπὸ τὰ πάθη ποὺ νεκρώνουν τὴν ψυχή μου. Αὐτὴ ἂς εἶναι καὶ ἡ δική μας προσευχή, ὄχι μόνο τούτη τὴν περίοδο τῆς ἐντονότερης νηστείας καὶ προσευχῆς, ἀλλὰ καὶ κάθε ἡμέρα τῆς ζωῆς μας. 

 

Πηγή: Ἁπλᾶ καὶ Ὀρθόδοξα: https://xerouveim.blogspot.com/2010/03/14-3-2010.html