Η ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

    Ὀκτὼ μέρες μετὰ τὴ γέννηση τοῦ Χριστοῦ, τὴν πρώτη τοῦ πρώτου μηνός, ἡ Ἐκκλησία μας γιορτάζει τὴν περιτομὴ τοῦ Χριστοῦ. Μιὰ ἑβραϊκὴ τελετουργικὴ διάταξη, τὴν ὁποία ἐκπλήρωσε ὁ Ἰησοῦς, ὅπως ὅλοι οἱ Ἰσραηλῖτες, ἀλλὰ ἡ ὁποία καταργήθηκε μὲ τὸ κήρυγμα τοῦ εὐαγγελίου, τί νόημα ἔχει πράγματι νὰ τὴν γιορτάζει ἡ ὀρθόδοξη καθολικὴ Ἐκκλησία; Εἶναι ἕνα ἐρώτημα, ὅπου αὐθόρμητα γεννιέται λίγο – πολὺ σὲ ὅλους μας – ὅσοι δὲν ἔχουμε τὴ βαθειὰ γνώση τῶν ἱερῶν πραγμάτων. 

 

    Βέβαια, ὑπάρχει ἡ ἁπλὴ ἀπάντηση, ποὺ μποροῦμε ἀμέσως νὰ σκεφτοῦμε. Μὲ τὴ γιορτὴ τιμοῦμε, ἕνα γεγονὸς τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, σημαντικὸ κατὰ τὸ ὅτι ἀνήκει στὴ θρησκευτική του πολιτεία καὶ κατὰ τὸ ὅτι σημαίνει τὴν ὥρα τῆς ὀνομασίας του, τότε πῆρε τὸ ὄνομα Ἰησοῦς καὶ ἐπαληθεύτηκε ἡ προφητεία τοῦ ἀγγέλου ὅτι ὁ γιός, ποὺ θὰ γεννήσει ἡ Μαρία θὰ ὀνομαστεῖ ἔτσι. 

 

    Ὅταν ἀγαποῦμε ἕνα πρόσωπο – πολὺ περισσότερο – ὅταν λατρεύουμε τὸν Θεό, ἡ κάθε στιγμὴ τῆς ἱστορίας του εὔλογα γίνεται ἀντικείμενο προσοχῆς καὶ ἀφορμὴ εὐφροσύνης. Στὴν Ἐκκλησία μας, ὅμως, τὸ κάθε γεγονὸς τοῦ Θεοῦ μεταποιεῖται σὲ γεγονὸς τοῦ ἀνθρώπου κι ἡ κάθε γιορταστικὴ πράξη μεταφέρει τὸν ἄνθρωπο στὴ θεϊκὴ πράξη. Στὴ γιορτὴ τῆς Περιτομῆς πὼς μπορεῖ νὰ νοηθεῖ αὐτό; 

 

    Οἱ θεοφώτιστοι πατέρες μας διαπιστώνουν ἕνα σπουδαῖο μήνυμα, τὸ μήνυμα τῆς ὑπακοῆς. Ὁ Χριστὸς περιτέμνεται, ὑφίσταται δηλαδὴ ἕνα ταπεινωτικὸ πάθημα, ἐπώδυνο καὶ ἀποκρουστικό, ὅπως εἶναι ἡ περιτομή, γιὰ νὰ ὑπακούσει στὸ νόμο, γιὰ νὰ δηλώσει ὑποταγὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἔστω κι ἂν ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, δὲν χρειάζεται οὔτε τὸ πάθημα νὰ ὑποστεῖ οὔτε τὴν ὑποταγὴ νὰ δηλώσει. 

 

    Κι ἐμεῖς, οἱ Χριστιανοί του, μαθαίνουμε ὅτι ἔχουμε χρέος νὰ ὑπακοῦμε στὸ νόμο τοῦ Θεοῦ, ὄχι κατὰ τὴ λογική μας ἀλλὰ κατὰ τὴν ἐντολή του, ἀκόμη κι ἂν φαίνεται παράδοξη στὸν κόσμο μας καὶ στὶς συνήθειες μας. Ὁ Κύριος μᾶς ὑπακούοντας κατὰ πάντα ὡς ἄνθρωπος δικαιωματικὰ μποροῦσε νὰ καταργήσει τὰ τοῦ νόμου, καὶ οἱ πιστοί του μιμούμενοι τὴν ὑπακοή του χαρισματικὰ μποροῦμε νὰ ἐλευθερωθοῦμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ἔτσι ψάλλει ὁ ὑμνωδός, «Ὄυκ ἐπησχύνθη ὁ πανάγαθος Θεός, τῆς σαρκὸς τὴν περιτομὴν ἀποτμηθῆναι, ἀλλ’ ἔδωκεν ἑαυτόν, τύπον καὶ ὑπογραμμόν, πᾶσι πρὸς σωτηρίαν» (ἰδιόμελο τοῦ Ἑσπερινοῦ). 

 

    Ἐν τούτοις, ἡ ἴδια ἡ ἱστορία τοῦ γεγονότος τῆς περιτομῆς, ὅταν θεωρηθεῖ κατὰ τὸ πνεῦμα της, ἀποκαλύπτει μιὰ ὑψηλὴ πνευματικὴ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα μας, γιατί γιορτάζουμε τὴν Περιτομή. Μὲ τὴν τελετουργία αὐτὴ ὅρισε ὁ Θεὸς στὸν Ἀβραὰμ κατὰ τὴ διαθήκη καὶ τὴ συμφωνία, ποὺ συνῆψε μαζί του, ἔβαλε ἕνα ὁρατὸ καὶ ἀνεξάλειπτο σημάδι πάνω στὸ ἴδιο τὸ σῶμα τῶν πιστῶν του, γιὰ νὰ τοὺς θυμίζει διαρκῶς τὴ σχέση τους μὲ τὸν Κύριό τους. 

 

    Ὅπως ἐκεῖνος, ποὺ θέλει νὰ ἀσφαλίσει τὴν περιουσία του βάζει τὴν προσωπική του σφραγῖδα, ἕνα δικό του σημάδι πάνω σὲ ὅσα τοῦ ἀνήκουν, ἔτσι ὁ Θεὸς σημάδεψε τὸν περιούσιο λαό του μὲ τὴν περιτομή, γιὰ νὰ δείξει σ’ αὐτὸν καὶ στοὺς ἄλλους λαοὺς ὅτι εἶναι ἰδιοκτησία του. Φανερώνει, λοιπόν, ἡ περιτομὴ παρουσία Θεοῦ, δηλώνει ὑπακοὴ τοῦ ἀνθρώπου καὶ προϋποθέτει πίστη, σύνδεσμο ἀπόλυτης ἐμπιστοσύνης μεταξὺ Κυρίου καὶ πιστοῦ. Αὐτὲς οἱ ἅγιες ἔννοιες δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ καταργηθοῦν μὲ τὴν κατάργηση τοῦ τύπου. 

 

    Ἡ ἑβραϊκὴ περιτομὴ ἔπαυσε νὰ ἰσχύει γιὰ τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἀπὸ τὴ στιγμή, ποὺ περιετμήθη ὁ Χριστός, ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ποὺ εἴμαστε μέλη Του εἴμαστε πλέον περιτμημένοι ἐν τῷ ὀνόματι Τοῦ καὶ ἡ περιτομὴ ὡς σημάδι πάνω στὴ σάρκα μας δὲν μᾶς χρειάζεται. Μᾶς χρειάζεται, ὅμως ἡ ἀχειροποίητη περιτομή, ὡς συνείδηση καὶ ὡς βίωμα μέσα στὴν καρδιά μας, ὡς γεγονὸς μέσα στὸ εἶναι μας. Μᾶς χρειάζεται μιὰ νοοτροπία, ποὺ θὰ κόβει καὶ θὰ διώχνει μακριά μας τὸ θέλημα τοῦ κόσμου καὶ θὰ κρατᾶ ζωντανὸ στὴ ζωή μας τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. 

 

    Αὐτὴ τὴν ἀχειροποίητη περιτομὴ τὴν παίρνουμε μὲ τὰ μυστήρια τοῦ βαπτίσματος καὶ τοῦ χρίσματος καὶ τὴν ἀνανεώνουμε μὲ τὸ μυστήριο τῆς μετάνοιας καὶ τῆς ἐξομολογήσεως. Σ’ αὐτὰ τὰ μυστήρια ὁ καθένας μας κάνει μιὰ συμφωνία μὲ τὸ Θεό, συνάπτει μιὰ διαθήκη, δηλώνει δοῦλος τοῦ Κυρίου καὶ ὁ Κύριος τὸν σφραγίζει μὲ τὴ χάρη του, γιὰ νὰ εἶναι δικός του, ὁμολογεῖ ὑποταγὴ καὶ δέχεται υἱοθεσία, ἀποτάσσεται τὸν σατανᾶ καὶ συντάσσεται μὲ τὸν Χριστό. Ζοῦμε, λοιπόν, καὶ σήμερα, μέσα στὴν Ἐκκλησία τὴν περιτομή μας γιορτάζοντας τὴν περιτομὴ τοῦ Χριστοῦ. 

 

    Ἀνανεώνουμε τὴν ἀπόφαση μᾶς νὰ ἀνήκουμε στὸν Κύριο καὶ νὰ τηροῦμε τοὺς ὅρους τῆς σχέσεως μᾶς μαζί του. Ἡ συναίσθηση ὅτι εἴμαστε κτῆμα Του καὶ περιουσία Του μᾶς βοηθᾶ νὰ κρατοῦμε καθαρὸ τὸν ἑαυτό μας ἀπὸ τὰ ἀντίθετα καὶ ἀντίχριστα μιάσματα. Ἡ πεποίθηση ὅτι εἴμαστε ἑκούσιοι δοῦλοι Του μᾶς σπρώχνει νὰ κάνουμε ἀβίαστα τὸ θέλημά Του. Ἔτσι νιώθουμε ὅτι μᾶς ἀναγνωρίζει καὶ ἐκεῖνος γιὰ δικούς Του καὶ βιώνουμε τὴν προστασία καὶ τὴν παρηγοριὰ Τοῦ κάθε στιγμή. Ἀλλὰ ἔτσι μᾶς γνωρίζει καὶ ὁ κόσμος γιὰ δούλους Χριστοῦ, γιὰ παιδιὰ τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας καὶ μᾶς ξεχωρίζει. 

 

    Χωρὶς νὰ ἔχουμε πάνω μας τὸ σημάδι τῆς ἑβραϊκῆς περιτομῆς, σημαδευόμαστε ἀπὸ τὴν περιτομὴ τῶν παθῶν, ἀπὸ τὴν ἀποκοπὴ τῶν κακῶν, ἀπὸ τὴν ἐκκοπὴ τοῦ φίλαυτου καὶ ἐγωιστικοῦ μας θελήματος. Κι ἂν δὲν γίνεται αὐτὸ ποτὲ στὴν ἐντέλεια γιὰ τὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία μας, εὐλογεῖται, ὅμως πάντοτε ἡ διάθεση καὶ ἡ προσπάθεια μας ἀπὸ τὴ θεία χάρη. Μιὰ πολὺ ὡραία παράσταση τοῦ περιτμημένου Χριστιανοῦ μποροῦμε νὰ διακρίνουμε σὲ ἕνα λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ποὺ γράφει πρὸς τὸν Τιμόθεο μιλῶντας γιὰ ἐκείνους, ποὺ θέλουν νὰ ἀνήκουν στὸ Κύριο καὶ δὲν παρασύρονται ἀπὸ πλάνες διδασκαλίες. 

 

    Ὁ πιστὸς παρομοιάζετε σὰν ἕνα ἀσάλευτο ἀγκωνάρι, ποὺ ἔχει γραμμένο στὴ μιὰ πλευρά του τὸν ἀφορισμό. «Γνωρίζει πολὺ καλὰ ὁ Κύριος τοὺς δικούς του» καὶ στὴν ἄλλη πλευρὰ τὴν προτροπή, «Μακριὰ ἀπὸ τὴν ἀδικία ὅποιος ἀναγνωρίζει τὸν Κύριο»! Εἶναι ἀκριβῶς οἱ δυὸ ὄψεις τοῦ γεγονότος τῆς Περιτομῆς, ποὺ ἀπηχοῦν καὶ τὸ νόημα της, νὰ εἴμαστε τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ εἶναι ὁ Θεὸς δικός μας! Ἀποτελεῖ ἴσως τὴν καλλίτερη εὐχὴ καὶ τὴν καταλληλότερη προσευχὴ γιὰ τὴν καινούργια χρονιά, ποὺ ἔκανε καὶ πάλι τὴν ἀρχή της, μὲ τὴ γιορτὴ τῆς Περιτομῆς.