Ὁ μῦθος τοῦ ‘Καλοῦ Ἀνθρώπου’
Ὁ σημερινός ἄνθρωπος ἔχει παγιωθεῖ σέ μία αὐτοδικαίωση πού συνήθως ἐκφράζεται ὡς ἑξῆς: «Εἶμαι καλός ἄνθρωπος, δέ σκότωσα κανέναν, δέν πείραξα κανέναν, δίνω καί ἐλεημοσύνη πού καί ποῦ ὅποτε γιατί νά μή μέ σώσει ὁ Θεός;».
Πολλοί ἄνθρωποι θεωροῦν ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἕνας αἰώνιος χωροφύλακας καί ὅτι ἡ σωτηρία εἶναι μία κατάσταση πού ὁ ἄνθρωπος κερδίζει μέσα ἀπό μία τήρηση ἐντολῶν τοῦ φαίνεσθαι. Μιλᾶμε γιά μία τρομερή πλάνη πού ὀφείλουμε νά θεραπεύσουμε ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά μήν κολυμπάει στό ψέμα καί τήν ὑποκρισία.
Ὁ ἄνθρωπος σύμφωνα μέ τούς Ἁγίους Πατέρες εἶναι ψυχοσωματική ὀντότητα. Ὅπως μᾶς λέει καί ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι οὔτε ψυχή οὔτε σῶμα ἀλλά τό Ὅλον αὐτοῦ. Ὅποτε ὁ ἄνθρωπος θά μετέχει τῆς Ἀναστάσεως ψυχοσωματικά καί ὄχι ἁπλά ἕνα μέρος του.Οἱ ἐντολές καί οἱ καλές πράξεις εἶναι μέσο τῆς σωτηρίας καί ὄχι αὐτοσκοπός γιά νά κερδίσουμε κάτι. Συγκεκριμένα οἱ ἐντολές εἶναι σημεῖα συνάντησης καί σχέσης μέ τόν ἴδιο τόν Τριαδικό Θεό. Τό ὅτι κάποιος εἶναι ἐξωτερικά ἕνας καλός ἄνθρωπος δέ σημαίνει τίποτα, μπορεῖ νά εἶναι ἡ ἀρχή γιά κάτι ἀλλά μπορεῖ νά εἶναι καί ἕνα τίποτα. Μπορῶ δηλαδή νά πῶ ἕνα καλημέρα καί ἀπό μέσα μου νά βρίζω, μπορεῖ νά βοηθάω κάποιον γιατί ἔχω συμφέρον. Μπορεῖ νά δίνω ἐλεημοσύνη καί νά προσδοκῶ στό ἄμεσο μέλλον κάτι. Τό θέμα εἶναι τί καρδιά ὑπάρχει πίσω ἀπό τήν πράξη ἤ τή σκέψη καί ἄν αὐτή ἡ καρδιά ἔχει τροφοδότη τόν Χριστό ἤ τόν ἐγωισμό.
Οἱ πράξεις ὠφελοῦν ὅταν εἶναι Χριστοκεντρικές μέ ἐπιθυμία σταυρικῆς θυσίας (βλέπε παραβολή καλοῦ Σαμαρείτη), ἄν ὅμως εἶναι ἀνθρωποκεντρικές τότε ἡ ὠφέλεια ἐξασθενεῖ στήν φθαρτότητα τοῦ χρόνου. Μία πράξη πού ἀπορρέει ἀπό τήν Τριαδική σχέση διαπερνᾶ τό θάνατο.
Ἄν τό θέμα ἦταν κάποιες ἐντολές, τότε δέν μᾶς χρειάζεται ἡ ἐνσάρκωση. Δέν χρειαζόταν νά ἔρθει ὁ Θεός στό κόσμο. Οἱ ἐντολές εἶναι μία προπαρασκευαστική κατάσταση γιά νά οἰκοδομηθεῖ ἡ σωτηρία καί ἡ θεοειδῆς σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Ἄρα οἱ ἐντολές εἶναι σημεῖα πού ὁδηγοῦν στήν συνάντηση μέ τόν Χριστό, ἄν μείνουμε σέ αὐτές ἁπλά δέν θά τόν συναντήσουμε καί θά παραμένουμε σέ σημεῖο μηδέν.
«Ἄν ἡ καλοσύνη δέν συνδέετε μέ τήν Τριαδική ἀγάπη καί τήν θυσία τότε εἶναι ἁπλά μία νεκρή πράξη».
Μία λαϊκή ρήση ἀναφέρει «Ἀπό ἔξω κούκλα καί ἀπό μέσα πανούκλα», καί ὁ Φαρισαῖος καλός ἄνθρωπος ἦταν καί μάλιστα ὑπηρέτης τοῦ νόμου. Ἀλλά τί νά τήν κάνεις τήν ἐξωτερική λαμπρότητα ὅταν τό βασίλειο τῆς καρδιᾶς εἶναι μολυσμένο.
Τί μᾶς λέει πάνω σέ αὐτό τό θέμα ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος:
Γιά νά φάει κανείς, πρέπει νά εἶναι ζωντανός. Ὅποιος δέν ἔχει ζωή, δέν εἶναι δυνατό νά δεχθεῖ τροφή. Γιά νά ζήσει κανείς αἰώνια, πρέπει νά ἔχη πίστη στό Χριστό, πίστη πού τρέφεται καί μέ τά καλά ἔργα. Ὅποιος δέν ἔχει πίστη στό Χριστό, ἀκόμα κι ἄν κάνει καλά ἔργα, δέν εἶναι δυνατό νά κερδίσει τήν οὐράνια βασιλεία, ἄν ἔχει ζωντανή πίστη. »
Ἐνῶ ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ μᾶς ἀναφέρει:
«Σωτηρία εἶναι ἡ ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό· ἡ ἀποκατάσταση ἐπικοινωνίας μαζί Του. Ἡ σωτηρία εἶναι κάτι πού μάς ἐνδιαϕέρει ὅλους. Ὅλους τούς λαούς· ὅλους τούςἀνθρώπους· ἐνάρετους καί ἁμαρτωλούς!
Δέν ἀρκεῖ λοιπόν, νά εἴμαστε «καλοί» ἄνθρωποι. Καί ἄν ἄνθρωποι μεγάλοι καί ϕωτισμένοι, κατέβαιναν τότε στόν Ἅδη, πῶς εἶναι δυνατό ἐσύ, νά θέλεις νά σωθῆς χωρίς πίστη καί ἐπικοινωνία μέ τόν Χριστό; Και πώς τολμᾶς καί ψάχνεις νά βρεῖς, ἄν καί οἱ μουσουλμάνοι θά σωθοῦν; Ἐπειδή ἁπλά σοῦ ϕαίνονται «καλοί»; Χωρίς ποτέ, νά ἔχουν πιστεύσει στόν Ἕνα καί Μοναδικό Σωτήρα καί Λυτρωτή;
Ἄς κάμουμε, λοιπόν, ϕροντίδα μας νά ἀγαπήσουμε τόν Χριστό. Γιατί σωτηρία χωρίς Αὐτόν, μόνο χάρη σέ μερικές «καλές» πράξεις, Δεν γίνεται.»
Ἐνῶ ὁ Ἅγιος Ἰουστίνος Πόποβιτς μᾶς λέει γιά τούς «καλούς» πού λένε ὅμως ὅτι δέν πιστεύουν :
«Λένε: ὑπάρχουν καὶ ἄθεοι καλοὶ ἄνθρωποι. Ναί, οἱ ἄθεοι μποροῦν νὰ εἶναι προσωρινὰ καλοί, ἐπιφανειακὰ καλοί, φαρισαϊκὰ καλοί. Ἀλλὰ ὁ ἄθεος δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἀληθινὰ καλός, διαρκῶς καλός, βαθειὰ καλός, ἀθάνατα καλός, ἐπειδὴ γι᾽ αὐτὸ χρειάζεται νὰ εἶσαι σὲ πνευματικὴ σχέση, σὲ πνευματικὴ συγγένεια μὲ τὸν πραγματικὰ Μοναδικὸ Ἀγαθὸ καὶ Αἰώνια Ἀγαθό: μὲ τὸν Θεὸ καὶ Κύριο Χριστό. Εἶναι ἀληθινὸς δι᾽ ὅλων τῶν αἰώνων ὁ θεῖος λόγος τοῦ Σωτῆρος: "χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν" (Ἰωάν. ιε´ 5)».
Τέλος ὁ Ἅγιος Λουκᾶς ὁ Ἰατρός μᾶς ἀναφέρει:
«Μεταξύ τῶν ἀνθρώπων πού ζοῦν γύρω μας ὑπάρχουν καί αὐτοί πού δέν πιστεύουν στόν Θεό καί ὅμως κάνουν πολλά καλά ἔργα. Συχνά ἀκούω τήν ἕξης ἐρώτηση» «Αὐτό δέν εἶναι ἀρκετό, δέν θά σωθοῦν αὐτοί οἱ ἄνθρωποι μέ τά καλά τους ἔργα»; Πρέπει ὁπωσδήποτε νά δώσω τήν ἀπάντηση. Ὄχι, δέν θά σωθοῦν μόνο μέ τά καλά ἔργα. Γιατί δέν θά σωθοῦν; Γιατί ἔτσι εἶπε ὅ Κύριος καί Θεός μᾶς Ἰησοῦς Χριστός, ὅταν «ἐπηρώτησε... νομικός, πειράζων αὐτόν καί λέγων» διδάσκαλε, ποιά ἐντολή μεγάλη ἐν χῶ νόμω; ὅ δέ Ἰησοῦς ἐφη αὔτω' ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεόν σου ἐν ὅλη τή καρδία σου.,, αὐτή ἐστι πρώτη καί μεγάλη ἐντολή, δευτέρα δέ ὅμοια αὔτη' ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν» (Μτ. 22, 35-39).
Ἄν ἡ πίστη στόν Θεό καί ἡ ἀγάπη πρός Αὐτόν εἶναι ἡ πρώτη καί σπουδαιότερη ἐντολή τοῦ νόμου» ἄν ἡ δεύτερη ἐντολή γιά τήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον πηγάζει ἀπ' αὐτή τήν πρώτη, καί ἄν ἡ ἀγάπη πρός τόν πλησίον παίρνει τήν δύναμή της ἀπό τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό, τότε αὐτό σημαίνει, ὅτι γιά νά σωθεῖ κανείς πρέπει μέ ὅλη τήν καρδιά του νά ἀγαπήσει τόν Θεό, διότι αὐτή εἶναι ἡ πρώτη καί ἡ σπουδαιότερη ἐντολή τοῦ νόμου».
Βλέπουμε ὅτι οἱ Ἅγιοι δέν ἀφήνουν περιθώρια γιά παρερμηνεῖες τοῦ δικοῦ μας ἐγωισμοῦ ὅσο ἀφορᾶ τήν σωτηρία. Ἡ πίστη , δηλαδή ἡ σχέση στό Χριστό μέσω τῶν μυστηρίων σώζει τόν ἄνθρωπο καί ὄχι κάποια ἐξωτερική ἡ ἠθική κατάσταση. Σέ πολλά σημεῖα ὁ Κύριος ἀναφέρει «ἡ πίστη σου σεσωκέ σέ». Στόν πλούσιο νεανίσκο τοῦ ζητᾶ κάτι παραπάνω ἀπό τήν τήρηση τοῦ νόμου του, τόν καλεῖ σέ σχέση μέ τήν φράση «ἀκολούθει μοί».
Η πρώτη καί μοναδική ἐντολή τοῦ Θεοῦ, εἶναι νά ἀγαπήσεις τόν Θεό μέ ὅλη σου τήν καρδιά. Ὅλες οἱ ἄλλες εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἐντολῆς αὐτῆς. Ἐντολή πρώτη λέει ὁ Χριστός «Ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεό σου ἐξ ὅλης της ψυχῆς σου, ἐξ ὅλης της καρδίας σου, ἐξ ὅλης της ἰσχύος σου καί ἐξ ὅλης της διανοίας σου. Καί δεύτερη ἐντολή, δεύτερη ἐντολή ὅμοια μέ τήν πρώτη, ἡ ὁποία βγαίνει μέσα ἀπό τήν πρώτη εἶναι τό νά ἀγαπήσεις τόν πλησίον σου. Τά ἄλλα ὅλα εἶναι ἀποτελέσματα. Ἐάν ἀγαπᾶς τόν Θεό δέν εἶναι δυνατό νά μήν ἀγαπᾶς τόν πλησίον σου. Ὁ ἄνθρωπος πού ἀγαπᾶ τόν Θεό ὡς φυσικό ἀποτέλεσμα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ ἔχει τήν ἀγάπη εἰς τόν ἀδελφό του. Γιά αὐτό καί ἀναφέρει ὅτι ἡ δεύτερη ἐντολή εἶναι ὅμοια μέ τήν πρώτη. Ἀγαπῶ τόν πλησίον ὄχι ἠθικιστικά ἤ ἐξωτερικά ἀλλά θυσιαστικά ἀκόμα καί νά μπορέσω νά πάρω τόν καρκίνο πού ἔχει καί νά γίνει δικός μου γιά νά θεραπευτεῖ ὁ πλησίον. Διότι στά μάτια τοῦ πλησίον πού μπορεῖ νά εἶναι καί ὁ ἐχθρός μου βλέπω τό δημιούργημα τοῦ Θεοῦ καί τόν ἴδιο τόν Θεό μέσα ἀπό αὐτή τήν συγκλονιστική ὕπαρξη πού μπορεῖ νά μέ πολεμᾶ ἀλλά ἐγώ τήν ἀγαπῶ καί προσεύχομαι. Διότι γνωρίζω ὅτι κανένας ἄνθρωπος δέν εἶναι κακός ἀπό τήν φύση του καί ὅλοι ἔχουν πρόσκληση μετανοίας καί σωτηρίας, ὅποτε μπορεῖ ἡ δική μου προσευχή νά εἶναι πρόδρομος καί βοήθεια σωτηρίας μέσα ἀπό ἕνα θυσιαστικό γεγονός πού ἀπορρέει ἀπό τή σχέση μου μέ τόν ἴδιο τόν Χριστό.
Ἄς διαβάσουμε ὑποκριτικές φράσεις «καλῶν ἀνθρώπων» ὅπου τελικά ἡ καλοσύνη εἶναι ἐξωτερικό γεγονός χωρίς σύνδεση μέ τόν Χριστό καί πολλές φορές μπορεῖ νά ἔχει καταστροφικά ἀποτελέσματα.
«Εἶμαι καλός ἄνθρωπος, ἀλλά ὅποιος πειράξει τήν γυναίκα μου θά τόν σφάξω».
«Δέν πείραξα κανέναν, εἶμαι καλή κοπέλα ἀλλά ἔκανα ἔκτρωση διότι δέν μποροῦσα νά μεγαλώσω τό παιδί ὅποτε καλύτερα πού ἔγινε ἔτσι καί γιά μένα καί γιά τό παιδί».
«Δίνω ἐλεημοσύνη ὅποτε μπορῶ, ἀλλά εἶμαι στά δικαστήρια μέ τόν ἀδερφό μου διότι δέν εἶναι δυνατόν νά πάρει ὅλα τά κτήματα αὐτός καί Ἐγώ νά μήν πάρω τίποτα».
«Τῆς πρόσφερα τά πάντα, ἀλλά τώρα ἔπαθε καρκίνο ὅποτε χωρίσαμε. Πρέπει νά κοιτάξω λιγάκι τή ζωή μου».
«Περνάγαμε καλά εἴχαμε καλή σχέση, ἀλλά δυστυχῶς χρεοκόπησε τό μαγαζί πού εἶχε ὅποτε καλύτερα ὁ καθένας νά τραβήξει τόν δρόμο του»
«Ἦταν ἄτεκνη καί τελικά χωρίσαμε. Ἐγώ ἤθελα παιδιά ἀλλά ἀπό τήν στιγμή πού αὐτή δέν μποροῦσε νά κάνει δέν ὑπάρχει λόγος νά εἴμαστε μαζί καί χωρίσαμε»
«Σιγά μήν τόν παντρευτῶ, μπορεῖ νά τόν ἀγαπῶ ἀλλά δέν ἔχει λεφτά.»
Κάποιος πού πραγματικά ἔχει σχέση μέ τόν Χριστό δέν ἔχει σχέση μέ τίς παραπάνω φράσεις διότι πολύ ἁπλά δέ θά ἔσφαζε κάποιον ἀλλά θά προσευχόταν γιά αὐτόν ,δέ θά ἔκανε ἔκτρωση διότι στό ἔβρυο βλέπει ὁλοκληρωμένο ἄνθρωπο , δέ θά διεκδικοῦσε περιουσία ἀπό κανέναν, θά παρακαλοῦσε νά πάρει τόν καρκίνο τῆς συντρόφου του, δέ θά χώρισε τή σύντροφό του γιά λόγους ἀτεκνίας, ἀλλά θά βάδιζε στό δρόμο τῆς Θέωσης, θά παντρευόταν ἀκόμα κι ἄν ἡ μοναδική περιουσία ἦταν ἕνα παγκάκι.
Ἁπλά πράγματα ἀδερφοί μου χωρίς Χριστό ὁ ἄνθρωπος εἶναι μία ζωντανή βιολογική ὀντότητα ἀλλά μία νεκρή ὕπαρξη, μέ Χριστό εἶναι Ἅγιος Οὐράνιος ἄνθρωπος καί ἐπίγειος ἄγγελος. Ὅποτε δέν ἔχει σημασία νά εἶμαι ἁπλά ἕνας ἠθικά «καλός ἄνθρωπος» ἀλλά Ἅγιος ἄνθρωπος γιά ὅλους τους ἀνθρώπους καλούς καί κακούς χωρίς συμφέροντας καί ἐγωϊσμούς, ἀλλά μέ μετοχή στόν Χριστό. Φυσικά ἡ πορεία αὐτή περνᾶ μέσα ἀπό τά μυστήρια καί ἰδιαίτερα ἀπό τό μυστήριο τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως.
Agiameteora.net