Ἰανουάριος - Μάρτιος 2025
ΦΩΣ ΧΡΙΣΤΟΥ
ΤΡΙΜΗΝΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΕΝ ΒΟΥΝΕΝΟΙΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΟΝΙΤΣΗΣ
Ἰανουάριος - Μάρτιος 2025, ΦΥΛΛΟ 2ο , ΕΤΟΣ 2ο.
τηλ. 2643081297, e-mail: agiosnikolaosvon.@yahoo.gr, site: agiosnikolaosvon.com
Ἡ ἑορτὴ τῆς Περιτομῆς τοῦ Κυρίου
Κωνσταντίνου Α. Οἰκονόμου, διδασκάλου
Ἡ Σημασία τῆς Ἑορτῆς Σήμερα, λοιπόν, ὁ μεγάλος ἀναμενόμενος τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ λαοῦ, «Θεὸς ὤν κατ’ οὐσίαν» καὶ ἐνῷ κρατᾶ τὰ σύμπαντα στὰ πανίσχυρα χέρια του, ἐνδύεται τὴν ἀνθρώπινη μορφή.
Ὀκτὼ ἡμερῶν ἀδύναμο βρέφος, τυλιγμένο σὲ ταπεινὰ σπάργανα, τὸν κρατᾶ στὴν ἀγκαλιά της ἡ ἁγνὴ Μητέρα Του καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὸ ναό. Ὁ φωτισμένος ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας, θεολογῶντας ποιητικά, σχολιάζει καὶ δοξολογεῖ: «Ὄυκ ἐπησχύνθη (δὲν ντράπηκε) ὁ πανάγαθος Θεός, τῆς σαρκὸς τὴν περιτομὴν ἀποτμηθῆναι, ἀλλ’ ἔδωκεν ἑαυτόν, τύπον καὶ ὑπογραμμὸν (πρότυπο καὶ παράδειγμα), πᾶσι πρὸς σωτηρίαν, ὁ γὰρ τοῦ Νόμου Ποιητής, τὰ τοῦ Νόμου ἐκπληροῖ, καὶ τῶν προφητῶν τα κηρυχθέντά περί αὐτοῦ. Ὁ πάντα περιέχων δρακὶ (ποὺ κρατάει τὰ πάντα στὰ χέρια Σου), καὶ ἐν σπαργάνοις εἰληθείς, Κύριε δόξα σοι».
Τὸ μυστήριο τῆς θεϊκῆς συγκατάβασης εἶναι μεγάλο καὶ ἄρρητο.
Θεὸς στὴν Ἱστορία, διέρχεται ὅλα τὰ στάδια τοῦ ἀνθρώπινου βίου, ἁγιάζει τὴ χωματένια ζωή, πραγματοποιεῖ καὶ ὁλοκληρώνει τὸ θεϊκὸ σχέδιο τῆς σωτηρίας τῶν ἀνθρώπων. Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς διαβλέπει στὴν περιτομὴ τύπο τοῦ βαπτίσματος. Γράφει: «Ἀφοῦ ὅμως φανερώθηκε ἡ ἀλήθεια, εἶναι ἀνώφελος ὁ τύπος καὶ ἡ σκιά.
Ἑπομένως τώρα εἶναι ἄχρηστη, περιττὴ ἡ περιτομὴ καὶ ἀντίθετη πρὸς τὸ ἅγιο βάπτισμα, ὁ γὰρ περιτεμνόμενος χρεωστεῖ ὅλον τὸν νόμον τηρῆσαι. Ὁ Κύριος μάλιστα περιετμήθη γιὰ νὰ ἐκπληρώσει τὸ νόμο, κι ἀκόμη φύλαξε ὅλο τὸ νόμο καὶ τὸ Σάββατο, γιὰ νὰ ἐκπληρώσει καὶ νὰ σταθεροποιήσει τὸ νόμο. Ἀλλὰ καθὼς βαπτίστηκε, καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ἐμφανίστηκε στοὺς ἀνθρώπους νὰ κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανὸ μὲ μορφὴ περιστερᾶς ἐπάνω Του. Ἀπὸ τότε ἔχει κηρυχθεῖ ἡ πνευματικὴ λατρεία καὶ ζωή, καὶ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν».
Ἀλλὰ ἂν ἡ πράξη τῆς περιτομῆς ἐγκαταλείφθηκε, ἡ λέξη ἐξακολουθεῖ νὰ ἔχει κάποια σημασία.
Ἐμεῖς, οἱ βαπτισμένοι πιστοί, μποροῦμε νὰ ἀναφωνοῦμε: «Ἀληθινὴ περιτομὴ εἴμαστε ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι διὰ τοῦ φωτισμοῦ, ποὺ μᾶς δίνει τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, προσφέρουμε στὸ Θεὸ ἀληθινὴ λατρεία». (Φίλ. γ΄ 3).
Ἡ ἀποστολικὴ περικοπὴ τῆς ἑορτῆς, ἡ ὁποία εἶναι ἀπὸ τὴν πρὸς Κολασσαεὶς ἐπιστολὴ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, τονίζει τὴν περιτομὴ τὴν ἀχειροποίητο «ἐν ὦ περιετμήθητε περιτομὴ ἀχειροποιήτῳ» ποὺ ἔχουμε ὑποστεῖ κι ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, μία περιτομή, ὅμως, κατὰ τὴν ὁποία δὲν ἀπέκοψαν τμῆμα τοῦ δέρματός μας, ὅπως στὴ σωματικὴ περιτομή, ἀλλὰ σὲ μᾶς περιέκοψαν τὰ ἁμαρτήματα, τὸ σῶμα τῆς ἁμαρτίας «ἐν τῇ ἀπεκδύσει τοῦ σώματος τῶν ἁμαρτιῶν τῆς σαρκός, ἐν τῇ περιτομῇ τοῦ Χριστοῦ».
Αὐτὴ εἶναι ἡ δική μας ἀχειροποίητος περιτομή. Τὸ ὅτι δηλαδὴ μὲ τὸ βάπτισμά μας ἀπεκδυόμεθα τὰ ἁμαρτήματά μας, κόπτονται τὰ ἁμαρτήματά μας, καὶ ἀκόμη ὅτι αὐτὴ τὴν περιτομὴ ἐμεῖς τὴν κάνουμε πράξη στὴ ζωή μας, περικόπτοντας ὄχι σωματικὸ μέρος, ἀλλὰ περικόπτοντας τὶς ἁμαρτίες μας.
Ἡ ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων
Ἁγίου Ἱππολύτου Ρώμης
«Εἶδες, ἀγαπητέ, πόσα καὶ τί μεγάλα ἀγαθὰ θὰ ζημιωνόμασταν, ἐὰν ὃ Κύριος συμφωνοῦσε μὲ τὴν παράκληση τοῦ Ἰωάννη καὶ δὲν βαπτιζόταν; Διότι ἦταν κλεισμένοι οἱ οὐρανοί, πρὶν ἂπ’ αὐτὸ τὸ γεγονός, καὶ ἀδιάβατη ἦταν ἢ οὐράνια χώρα. Στὰ κάτω κατεβαίναμε, στὰ ἐπάνω ὅμως δὲν ἀνεβαίναμε. Καὶ μόνο ὃ Δεσπότης βαπτίσθηκε καὶ «ἔκανε καινούργιο τὸν παλαιὸ ἄνθρωπο» (Πρβλ. Κόλ. γ’ 9) καὶ τὴν ἐξουσία τῆς υἱοθεσίας του ἐμπιστεύθηκε καὶ πάλι.
Κι ‘ ἀμέσως ἄνοιξαν σ’ αὐτὸν οἱ οὐρανοί». "Ἔγινε συμφιλίωση τῶν ὁρατῶν μὲ τὰ ἀόρατα, γέμισαν μὲ χαρὰ τὰ οὐράνια τάγματα, θεραπεύθηκαν τὰ ἐπίγεια νοσήματα, ἔγιναν γνωστὰ τὰ ἀπόρρητα πράγματα, συμφιλιώθηκαν τὰ ἐχθρικά. Διότι ἄκουγες τὸν Εὐαγγελιστὴ νὰ λέει «ἄνοιξαν σ’ αὐτὸν οἱ οὐρανοί» . Καὶ αὐτὸ ἔγινε γιὰ χάρη τριῶν παράξενων πραγμάτων. Ἐπειδή, ὅταν βαπτιζόταν ὃ νυμφίος Χριστός, ἔπρεπε ὃ οὐράνιος θάλαμος νὰ ἀνοίξει τὶς λαμπερές του πύλες. Καὶ ἐπίσης ὅταν τὸ "Ἅγιο Πνεῦμα μὲ μορφὴ περιστερᾶς κατέρχονταν καὶ ἢ φωνὴ τοῦ Πατέρα ἀκούγονταν παντοῦ, ἔπρεπε οἱ ἐπουράνιες πύλες νὰ εἶναι ἀνοιχτὲς (Πρβλ. Ψάλμ. κγ’ 7). «Καὶ ἀμέσως ἄνοιξαν οἱ οὐρανοὶ καὶ φωνὴ ἀπὸ τοὺς οὐρανοὺς ἔλεγε, Αὐτὸς εἶναι ὃ ἀγαπητός μου Υἱός, στὸν όποῖον εὐαρεστοῦμαι».
Ἡ ἑορτή τῆς Ὑπαπαντὴς τοῦ Κυρίου
Ἀρχιμανδρίτου Γρηγορίου Κωνσταντίνου
Ὁ προφήτης Συμεῶν ἦταν ὁ ἡλικιωμένος καὶ δίκαιος ἄνθρωπος ποὺ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα του ἀποκάλυψε πὼς δὲν θὰ πέθαινε μέχρι νὰ δεῖ τὸν Μεσσία. Σίγουρα δὲν εἶχε ἀποκτήσει τὴν πνευματικὴ δύναμη νὰ τὸ κάνει τυχαῖα, ἀλλὰ μέσα ἀπὸ μιὰ μακρὰ ζωὴ πίστης καὶ πιστότητας. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴν ἡλικιωμένη προφήτισσα Ἄννα, μιὰ χήρα γύρω στὰ ὀγδόντα της ποὺ δὲν ἔφευγε ἀπὸ τὸ Ναό, νηστεύοντας καὶ προσευχόμενη νύχτα καὶ μέρα. Ἐκεῖνοι ποὺ ἔφεραν τὸν νεαρὸ Σωτῆρα Χριστὸ στὸ Ναὸ ὑπακούοντας στὸν νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ ἐκεῖνοι ποὺ Τὸν ἀναγνώρισαν ἐκεῖ καὶ ὅλοι οἱ παρευρισκόμενοι. Ἦταν διαφορετικῶν φύλων, ἡλικιῶν καὶ καταγωγῆς, πρᾶγμα ποὺ δείχνει ὅτι δὲν εἶναι οἱ ἐξωτερικὲς συνθῆκες τῆς ζωῆς μας ποὺ καθορίζουν τὸ ποῦ καὶ πὼς στεκόμαστε ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ. Ὅλοι μποροῦν νὰ εἰσέλθουν στὸν Οὐράνιο Ναὸ διὰ τοῦ Μεγάλου Ἀρχιερέως, ποὺ εἶναι κρίσιμο καὶ τὸ ἐνδεικτικὸ σημεῖο. Ὁ ἀγῶνας γιὰ νὰ γίνει αὐτὸ δὲν τελειώνει ποτέ, κάτι ποὺ φαίνεται ἀπὸ τὴν φυγὴ στὴν Αἴγυπτο τῆς Παναγίας μὲ τὸ θεῖο βρέφος, ἦρθαν σὲ νέες προκλήσεις καὶ νέες ἀφορμές. Ἕνα ταξίδι σὲ ἕνα ἐχθρικὸ μέρος. Φυσικά, οἱ ἰδιαιτερότητες τῶν προκλήσεών μας εἶναι διαφορετικὲς ἀπὸ αὐτὲς τῆς Παναγίας, ἀλλὰ πρέπει νὰ τὶς χρησιμοποιοῦμε μὲ τὸν ἴδιο τρόπο. Δηλαδή, πρέπει νὰ τὶς ἀγκαλιάσουμε ὡς εὐκαιρίες γιὰ νὰ προσφέρουμε ἀκόμη καὶ τὶς πιὸ ἀδύναμες καὶ ὀδυνηρὲς διαστάσεις τῆς ζωῆς μας στὸν Χριστὸ γιὰ θεραπεία καὶ μεταμόρφωση. Αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι ὅλα τὰ προβλήματά μας θὰ ἐξαφανιστοῦν, ἀλλὰ ὅτι μποροῦμε νὰ τὰ χρησιμοποιήσουμε ὡς εὐκαιρίες γιὰ νὰ εἰσέλθουμε πληρέστερα στὸν Οὐράνιο Ναὸ διὰ τοῦ Μεγάλου Ἀρχιερέως.
Ἡ ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου
Αἰῶνες ἀμέτρητοι εἶχαν περάσει ἀπό τή σκοτεινή ἐκείνη ἡμέρα τῆς παρακοῆς τῶν πρώτων ἀνθρώπων –Ἀδάμ καί Εὔας– στόν κῆπο τῆς Ἐδέμ. Μόνο μιά φωτεινή ἀκτίνα τότε ξεγλίστρησε μέσα ἀπό τόν Παράδεισο τοῦ Θεοῦ κι ἔχυνε γλυκό καί ἐλπιδοφόρο τό φῶς της μέσα στά σκοτάδια πού ἔζωναν πλέον τόν ἄνθρωπο. Ἦταν ἡ ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ ὅτι θά ἔπαιρναν τέλος κάποτε τά βάσανά του κι οἱ θλίψεις του ἀπό τήν ὑποδούλωσή του στήν ἁμαρτία. Τότε, ὅταν ὁ ἀπόγονος τῆς Εὔας, Υἱός ἐκλεκτῆς καί ξεχωριστῆς γυναικός, θά κτυποῦσε κατακέφαλα τόν ὄφι, τόν διάβολο, τόν εἰσηγητή τοῦ κακοῦ, τόν αἴτιο τῆς δυστυχίας τοῦ ἀνθρώπου, καί θά συνέτριβε τό κράτος του. Τότε θά ἐλευθερωνόταν καί ὁ ἄνθρωπος καί θά γινόταν καί πάλι κάτοικος τοῦ Παραδείσου. Ἡ Ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ! Τό πρῶτο χαρούμενο ἄγγελμα. Τό Πρωτευαγγέλιο, πού συντρόφευε τόν ἄνθρωπο στήν πολύμοχθη ζωή του.
Καί νά! Ὁ καιρός ὁ κατάλληλος εἶχε ἔρθει. Ἡ ἀνθρωπότητα δέν ἄντεχε περισσότερο στήν προσμονή. Ἡ ἀνάγκη γιά λύτρωση εἶχε γίνει ἐπιτακτική. Καί ὁ Θεός, πιστός στίς ὑποσχέσεις Του, θέτει πλέον σέ ἐφαρμογή τό προαιώνιο σχέδιό Του, μέ τρόπο θαυμαστό καί μεγαλόπρεπο: «Ὁ μέγας στρατηγός τῶν ἀΰλων ταγμάτων», ὁ Ἀρχάγγελος Γαβριήλ, κατέρχεται ἀπό τούς οὐράνιους θόλους, σχίζει τούς αἰθέρες καί σπεύδει νά ἐκπληρώσει τοῦ Θεοῦ τή μυστική ἐντολή. Νά, σταματᾶ στό ταπεινό σπιτάκι τῆς Ναζαρέτ. Ἐκεῖ μέσα ἀνθεῖ «κρίνον τῆς ἁγνότητος», Παρθένος Κόρη, ἡ Μαριάμ. Μπροστά της τώρα στέκεται «μετά δέους», μέ ἄπειρο σεβασμό, ὁ Ἀρχάγγελος καί τῆς ἀπευθύνει οὐράνιο χαιρετισμό: «Χαῖρε, Κεχαριτωμένη˙ ὁ Κύριος μετά σοῦ…». Χαῖρε, Ἐσύ πού ἔχεις πάρει ἀπό τόν Θεό ὅλες τίς χάριτες. Ὁ Κύριος εἶναι μαζί σου… Καί τή στιγμή αὐτή τή μοναδική καί ἀνεπανάληπτη, ἐνῶ ἡ Παρθένος Μαριάμ στέκεται ἔκπληκτη καί μέ ἀπορία ἀκούει ὅσα ὁ Οὐράνιος Ἐπισκέπτης τῆς λέει, ὁ Ἀρχάγγελος τῆς φέρνει τό πιό χαρούμενο ἄγγελμα, τῆς εὐαγγελίζεται «ξένον καί ἀπόρρητον θαῦμα», ὅτι ὁ Θεός ὡς ἄνθρωπος ἀπό αὐτήν θά γίνει βρέφος, μέ τρόπον ἀσυνήθιστο καί ὑπερφυσικό, γιατί θέλει νά ἀναπλάσει, νά ἀναδημιουργήσει πνευματικά ὅλο τό ἀνθρώπινο γένος. Ἡ Παρθένος ἀκούει, θαυμάζει, συγκλονίζεται, δέχεται τή θεία βουλή κι ἀποκρίνεται ταπεινά «ἰδού ἡ δούλη Κυρίου…». Ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς συναντήσεως τοῦ Οὐρανοῦ μέ τή γῆ!
Τό Πρωτευαγγέλιο ἔγινε ἤδη Εὐαγγέλιο. Τό Σχέδιο τοῦ Θεοῦ ἐνεργοποιεῖται. Τό σκοτάδι ὑποχωρεῖ. Τό φῶς σέ λίγο θά λάμψει. Ἔρχεται ὁ Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης. Γι᾽ αὐτό «σήμερον χαρᾶς εὐαγγέλια»˙ γι᾽ αὐτό «εὐφραινέσθω ἡ κτίσις (καί) χορευέτω ἡ φύσις».
Ἀπὸ τὸ Περιοδικὸ "Πρὸς τὴ Νίκη"
Ἀπὸ τὰ ἀπομνημονεύματα τοῦ στρατηγοῦ Γιάννη Μακρυγιάννη
«Εκεί οπούφκιαχνα τις θέσες εις τους Μύλους (Κοντά στο Ναύπλιο) ήρθε ο Ντερνύς (Derigny Anri Gautier, Γάλλος ναύαρχος) να με ιδή. Μου λέγει: «Τι κάνεις αυτού; Αυτές οι θέσεις είναι αδύνατες. Τι πόλεμον θα κάνετε με τον Μπραϊμη αυτού;»
– Του λέγω, είναι αδύνατες οι θέσεις κι’ εμείς, όμως είναι δυνατός ο θεός όπου μας προστατεύει. Και θα δείξωμεν την τύχη μας σ’ αυτές τις θέσεις τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραϊμη, παρηγοριόμαστε μ’ ένα τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θεριά πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. Κι όταν κάνουν αυτήνη την απόφασιν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν.