Περί πολυλογίας καί σιωπῆς
Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου
1. Ἔχομε ἀναφέρει μέ συντομία στά προηγούμενα ὅτι εἶναι πολύ ἐπικίνδυνο, καί γί΄ αὐτούς ἀκόμη ποῦ θεωροῦνται πνευματικοί, νά κρίνουν τούς ἄλλους, πράγμα ποῦ ὑπεισέρχεται ἀνεπαίσθητα. Καί εἶναι τό νά κρίνη κανείς τούς ἄλλους σάν νά κρίνη τόν ἑαυτόν του καί νά τιμωρῆται ἀπό τήν γλώσσα του. Τώρα λοιπόν ἡ σειρά τῶν λόγων ἀπαιτεῖ νά ὁμιλήσωμε γιά τήν αἰτία καί τήν θύρα ἀπό ὅπου εἰσέρχεται καί ἐξέρχεται τό πάθος τῆς πολυλογίας.
2. Ἡ πολυλογία εἶναι ἡ καθέδρα τῆς κενοδοξίας. Καθισμένη ἐπάνω της ἡ κενοδοξία προβάλλει καί διαφημίζει τόν ἑαυτόν της. Ἡ πολυλογία εἶναι σημάδι ἀγνωσίας, θύρα τῆς καταλαλιᾶς, ὁδηγός στά εὐτράπελα, πρόξενος τῆς ψευδολογίας, σκορπισμός τῆς κατανύξεως. Εἶναι αὐτή πού δημιουργεῖ καί ποῦ προκαλεῖ τήν ἀκηδία. Εἶναι πρόδρομος τοῦ ὕπνου, διασκορπισμός τῆς «συννοίας», ἀφανισμός τῆς φυλακῆς τοῦ νοός, ἀπόψυξις τῆς πνευματικῆς θερμότητος, ἀμαύρωσις τῆς προσευχῆς.
3. Ἡ σιωπή πού ἀσκεῖται μέ ἐπίγνωσι καί διάκρισι εἶναι μητέρα τῆς προσευχῆς, ἐπιστροφή ἀπό τήν αἰχμαλωσία, διαφύλαξις τοῦ θείου πυρός, ἐπιστάτης τῶν λογισμῶν, σκοπός πού παρατηρεῖ τούς ἐχθρούς, δέσμευσις τοῦ πένθους, φίλη τῶν δακρύων, καλλιεργητής τῆς μνήμης τοῦ θανάτου, ζωγράφος τῆς αἰωνίου κολάσεως, ἐπίμονος ἐξεταστής τῆς Κρίσεως, πρόξενος πνευματικῆς ἀνησυχίας καί λύπης, ἐχθρός της παρρησίας, σύζυγος τῆς ἡσυχίας, ἀντίπαλός της ἀγάπης νά κάνη τόν διδάσκαλο, αὔξησις τῆς πνευματικῆς γνώσεως, δημιουργός θείων θεωρημάτων, μυστική πνευματική πρόοδος, κρυφή πνευματική ἀνάβασις.
4. Ὅποιος ἐγνώρισε τά παραπτώματά του, ἐχαλιναγώγησε τήν γλώσσα του, ἐνῶ ὁ πολύλογος δέν ἐγνώρισε ἀκόμη καθώς πρέπει τόν ἑαυτόν του. Ὁ φίλος της σιωπῆς προσεγγίζει τόν Θεόν καί συνομιλώντας μυστικά μαζί Του φωτίζεται ἀπό Αὐτόν. Ἡ σιωπή τοῦ Ἰησοῦ ἐδημιούργησε στόν Πιλάτο σεβασμό. Καί ἡ ἠρεμία καί ἡ σιωπή ἑνός (ταπεινοῦ) ἀνδρός καταργεῖ τήν κενόδοξη καυχησιολογία ἑνός ἄλλου.
5. Ὁ Πέτρος, ἐπειδή ὡμίλησε, ἔκλαυσε πικρά. Ἐλησμόνησε ἐκεῖνον ποῦ εἶπε: «Εἶπα, φυλάξω τάς ὁδούς μου, τοῦ μή ἁμαρτάνειν μέ ἕν γλώσση μου» (Ψάλμ. λή΄ 1). Καί τόν ἄλλον ποῦ εἶπε: «Κρεῖσσον πεσεῖν ἀπό ὕψους εἷς γῆν ἤ ἀπό γλώσσης» (πρβλ. Σ. Σειράχ κ΄ 18).
6. Ἀλλά δέν ἐπιθυμῶ νά γράψω περισσότερα γί΄ αὐτά τά θέματα, πάρ΄ ὅλον ὅτι μέ προτρέπουν σέ αὐτό οἱ πονηρίες τῶν παθῶν, (μέ προτρέπουν δηλαδή νά χρησιμοποιήσω τήν πολυλογία, ἐνῶ ὁμιλῶ γιά τήν σιωπή). Τοῦτο μόνο θά προσθέσω: Ἄκουσα κάποτε ἕναν μοναχό, ποῦ ἤθελε νά ἐξετάση μαζί μου τό θέμα τῆς ἡσυχίας, νά λέγη ὅτι ἡ πολυλογία ὁπωσδήποτε γεννᾶται ἀπό τίς ἑξῆς αἰτίες: Ἤ ἀπό κακή συναναστροφή καί κακή συνήθεια -ἀφοῦ ἡ γλώσσα, ἔλεγε, εἶναι μέλος τοῦ σώματος, ὅπως διαπαιδαγωγηθῆ, ἔτσι κάτ΄ ἀνάγκην καί θά συνηθίση- ἤ πάλι ἀπό κενοδοξία, πράγμα πού συμβαίνει περισσότερο σέ ὅσους ἔχουν πνευματικό πόλεμο, η, μερικές φορές, ἀπό τήν γαστριμαργία. Γί΄αὐτό πολλοί πολλές φορές δαμάζοντας τήν κοιλία δεσμεύουν μέ βία καί τήν γλώσσα καί τήν καθιστοῦν ἀνίσχυρη γιά πολυλογία.
7. Αὐτός πού φροντίζει γιά τήν ὥρα τοῦ θανάτου του, ὠλιγόστευσε τά λόγια του. Καί αὐτός ποῦ ἀπέκτησε πένθος στήν ψυχή του, ἀπέφυγε σάν φωτιά τήν πολυλογία.
8. Αὐτός πού ἀγάπησε τήν ἡσυχία, ἀσφάλισε τό στόμα του. Καί αὐτός πού εὐχαριστεῖται νά ἐξέρχεται ἀπό τό κελλί του, ἐξέρχεται διότι τόν διώχνει ἄπ΄ ἐκεῖ τό πάθος αὐτό, (δηλαδή ἡ πολυλογία).
9. Ἐκεῖνος ποῦ ἐδοκίμασε τήν ὀσμή τοῦ ὑψίστου καί θείου πυρός, ἀποφεύγει τήν συνάντησι τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἡ μέλισσα τόν καπνό. Τήν μέλισσα τήν διώχνει ὁ καπνός, καί αὐτόν τόν ἐνοχλεῖ ἡ συνάντησις τῶν ἀνθρώπων.
10. Πολύ ὀλίγοι μποροῦν νά κρατήσουν τό νερό χωρίς κάποιο φράγμα καί κάποιο βοηθητικό μέσο. Ὀλιγώτεροι ὅμως εἶναι ἐκεῖνοι ποῦ μποροῦν νά δαμάσουν ἕνα ἀπύλωτο στόμα.
Βαθμίς ἑνδεκάτη! Ὅποιος ἐνίκησε, περιέκοψε διά μίας πλῆθος ἀπό κακά.
Ἀπό τό βιβλίο «Κλίμαξ», Ι.Μ.Παρακλήτου.
Ἀπό τό https://agiameteora.net/index.php/paterika/3324-giou-oannou-to-sinaitou-peri-polylogias-kai-siop-s