Κυριακή ΙΓ΄ Ματθαίου
Τὴν παραβολὴ τοῦ ἀμπελῶνα ἢ τῶν κακῶν γεωργῶν, ποὺ διαβάσαμε σήμερα, τὴν εἶπε ὁ Χριστὸς στὰ Ἱεροσόλυμα, ἀπευθυνόμενος πρὸς τοὺς πνευματικοὺς ἡγέτες τοῦ Ἰσραήλ, λίγες μέρες πρὶν ἀπὸ τὸ Σταυρικό Του Πάθος, τότε ποὺ ἐκεῖνοι ἀμφισβήτησαν τὴν θεϊκή Του ἐξουσία. Μὲ τὶς δυνατὲς εἰκόνες τῆς παραβολῆς, ἀλλὰ καὶ μὲ λόγο παραστατικὸ προβάλλεται ἡ μεγαλειώδης ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν κόσμο, ποὺ εἶναι δημιούργημά Του. Μᾶς ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ θεϊκὴ ἀγάπη παραμένει ἀμείωτη παρὰ τὴν ἐχθρικὴ στάση τῶν ἀνθρώπων (κακῶν γεωργῶν) ποὺ διαχειρίζονται τὸ ἔργο Του. Στὸ εὐαγγελικὸ κείμενο εἶναι ὀφθαλμοφανὴς ἡ ἱστορικὴ ἐπαλήθευση τῶν λεγομένων. Ἐδῶ φαίνεται ἡ ἀποτυχία τοῦ περιούσιου λαοῦ νὰ ἀνταποκριθεῖ στὴν κλήση τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ προετοιμάσει τὸν κόσμο γιὰ τὸν ἐρχόμενο Μεσσία. Ἡ ἔννοια τοῦ περιούσιου λαοῦ, δηλαδὴ τοῦ ἀγαπητοῦ καὶ ἐκλεκτοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, παρεξηγήθηκε πολὺ στὴν σκέψη τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, γι' αὐτὸ καὶ κακοποιήθηκε βάναυσα μέσα στὴν ἱστορία. Θεωρήθηκε διάκριση ἀνωτερότητας καὶ προβολῆς σὲ σχέση μὲ τοὺς ἄλλους (καὶ ὄχι εὐθύνης, ὅπως πραγματικὰ ἦταν), γι' αὐτὸ καὶ ὁδήγησε ἀναπόφευκτα στὴν ἀλαζονεία, τὴν προδοσία καὶ τὴν ἔκπτωση. Ἔτσι, ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ «ἤρθη» ἀπὸ τὸν Ἰσραὴλ «καὶ ἐδόθη ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς» (Ματθ.21,43). Τὸ ἔθνος αὐτὸ εἶναι, πλέον, ἡ Ἐκκλησία, ὁ νέος Ἰσραήλ. Ἡ ἱστορία τῆς σωτηρίας συνεχίζεται μέσα ἀπὸ ἀνατροπὲς καὶ περιπέτειες πολλές. Ὅλα αὐτὰ, βέβαια, εἶναι μιὰ σαφὴς προειδοποίηση καὶ γιὰ ἐμᾶς τοὺς Χριστιανούς. Ὁ Θεὸς περιμένει καὶ ἐπιμένει νὰ σώζει τὸν ἄνθρωπο, γι' αὐτὸ καὶ δὲν δεσμεύεται μὲ κανένα σχῆμα μέσα στὴν ἱστορία. Ἐκδηλώνει τὴν ἀγάπη Του μὲ κάθε τρόπο καὶ σὲ τέτοιο βαθμό, ποὺ ὑπερβαίνει τὰ ἀνθρώπινα ὅρια τῆς λογικῆς. Αὐτὸ ὑπαινίσσεται ἡ τολμηρὴ καὶ ριψοκίνδυνη στάση τοῦ οἰκοδεσπότη τῆς παραβολῆς, ὁ ὁποῖος στέλνει στοὺς κακοὺς γεωργούς «τὸν υἱόν του τὸν ἀγαπητό». Τὸν στέλνει σ' αὐτοὺς ποὺ προηγουμένως σκότωσαν τοὺς δούλους του. Ἐδῶ ἡ ἀγάπη ἀποτυπώνεται ὑπέρλογη καὶ θυσιαστική. Ὁ ἀμπελώνας τοῦ Θεοῦ, τὸ μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, αὐξάνεται, πλέον, σιωπηλὰ καὶ ἀθόρυβα καὶ καμιὰ γήινη δύναμη, ἔστω καὶ ἂν τὸ ἐμποδίζει, δὲν μπορεῖ νὰ τὸ σταματήσει καὶ νὰ τὸ ματαιώσει.
Ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ γίνεται παιδαγωγικὴ τιμωρία γιὰ τοὺς κακοὺς γεωργοὺς τοῦ ἀμπελῶνα. Πρόκειται γιὰ τὴν κρίση τῆς τάξης τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, γιὰ τὶς ἀστοχίες καὶ τὶς εὐθύνες τους, γιὰ τὰ λάθη καὶ τὰ πάθη τους, γιὰ τοὺς συμβιβασμοὺς καὶ τὶς προδοσίες τους. Ὅταν ξεσκεπάζεται τὸ ψέμα καὶ ἡ ἀπάτη, ἡ ὑποκρισία καὶ ὁ ἐμπαιγμός, ἡ κακία καὶ ἡ ἀδικία, ποὺ δηλητηριάζουν «τὸν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου», θλιβόμαστε ἀπογοητευόμαστε καί, ἴσως, κάποτε κλονιζόμαστε. Τότε ἀναγκαζόμαστε νὰ ἐξετάσουμε τὸ πῶς καὶ τὸ γιατί ἁμαρτωλῶν καταστάσεων, γιὰ νὰ καταπολεμήσουμε τὸ κακὸ ποὺ μᾶς τρομοκρατεῖ καὶ μᾶς ἀπειλεῖ. Ὁ Θεὸς, βέβαια, δὲν τιμωρεῖ, ὅπως τονίζει ὁ Ἄγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: «ὁ Θεὸς οὐ κολάζει τινὰ ἐν τῷ μέλλοντι, ἀλλὰ ἕκαστος ἑαυτὸν δεκτικὸν ποιεῖ τῆς μετοχῆς τοῦ Θεοῦ∙ ἔστιν μὲν ἡ μετοχὴ τοῦ Θεοῦ τρυφή, ἡ δὲ ἀμεθεξία αὐτοῦ κόλασις», ὁ Θεὸς δὲν θὰ τιμωρήσει κανέναν, ἀλλὰ ὁ καθένας μας κάνει τὸν ἑαυτὸ του νὰ δέχεται ἢ νὰ μὴν δέχεται τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ∙ καὶ ἡ μὲν παρουσία Του θὰ εἶναι παράδεισος, ἡ δὲ ἀπουσία Του κόλαση. Ἡ παιδαγωγικὴ «ὀργὴ» τοῦ Θεοῦ στὴν παροῦσα ζωὴ λειτουργεῖ λυτρωτικά. Ὁ Θεὸς ἐλέγχει, συνετίζει, νουθετεῖ καὶ θεραπεύει μέσα ἀπὸ γεγονότα, πρόσωπα καὶ καταστάσεις. Ἡ ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ κρίση, ἡ περιφρόνηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, τὰ σκάνδαλα, ἡ ἄρνηση καὶ ἡ προδοσία τῶν μελῶν, καὶ τῶν λειτουργῶν κάποτε, τῆς Ἐκκλησίας, γεννοῦν μέσα μας τὴν ἐπιθυμία τῆς κάθαρσης καὶ τῆς ἀνανέωσης. Ἡ ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ κόσμου, ἀλλὰ καὶ ἡ καθημερινή μας πεῖρα μᾶς βεβαιώνουν γι' αὐτό.
Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ὁ Θεὸς συνεχίζει τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας καὶ ἐνεργεῖ κάθε φορὰ μὲ δικούς Του τρόπους στὸν ἀμπελῶνα Του. Εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ στέκεται πάντα μπροστὰ στὶς πύλες τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου καὶ περιμένει νὰ εἰσέλθει: «ἰδοὺ ἕστηκα ἐπὶ τὴν θύραν καὶ κρούω∙ ἐάν τις ἀκούσῃ τῆς φωνῆς μου καὶ ἀνοίξῃ τὴν θύραν, εἰσελεύσομαι πρὸς αὐτὸν» (Ἀποκ. 3,20). Ἀρκεῖ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι νὰ Τὸν ἀφήσουμε καὶ τότε θὰ νιώσουμε τὴν παρουσία Του νὰ γεμίζει τὰ πάντα. Ἀμὴν.
Ἀρχιμ. Νικάνωρ Καραγιάννης,
https://www.imkifissias.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=425:kyriaki-ig-matthaiou&catid=109&Itemid=510